De Wittebrink

Het joodse werkkamp De Wittebrink lag aan de Zelhemseweg, vlakbij het gelijknamige gehucht, niet ver van Hummelo.
Het kamp was reeds in 1937 gebouwd met een maximale capaciteit van ongeveer 120 personen, die ondergebracht konden worden in twee woonbarakken. De barak van beheerder Burggraaf stond aan de doorgaande weg. Verder was er een opslag voor groente en cokes, een kantine, een opslag voor dekens en strozakken en een pomphuis.

Eind augustus 1942 kwamen joodse dwangarbeiders in De Wittebrink aan. Zij sliepen op stapelbedden in de woonbarakken. Deze barakken hadden binnen een wasruimte en buiten een primitief toilet. Dat bestond uit een dubbele rij van acht emmers, gescheiden door schotten, voorzien van een dak en afgesloten met een halve deur.

De leefomstandigheden waren volgens omstanders goed, mede door de hulpverlening van Dr. Westerbeek van Eerten en de kampbeheerder. Hoewel het verboden was pakketjes te ontvangen, werden talloze toegezonden.

De werkzaamheden bestonden waarschijnlijk uit het kappen van bomen, het uitgraven van stobben en het egaliseren van gronden. In deze periode is ook een hoge uitkijktoren gebouwd.

In de nacht van 2 op 3 oktober 1942 moesten de joodse dwangarbeider onder bewaking te voet naar Hummelo. Waarschijnlijk zijn zij vervolgens met het trammetje van Laag-Keppel naar Dieren gegaan en vandaar naar Arnhem.

Na het vertrek van de joodse dwangarbeiders werd De Wittebrink gebruikt voor de opvang van enkele tientallen jongeren van het Rijksopvoedingsgesticht 'De Kruisberg' in Doetinchem. In de herfst van 1944 heeft in één van de barakken een moeder met zeven kinderen gewoond.

Het kamp kreeg na de bevrijding een nieuwe bestemming: in de barakken werden er NSB'ers, landwachters, voormalige SS'ers en SD'ers geïnterneerd. Daarna is het kamp nog enige tijd een doorgangskamp voor Duitse krijgsgevangenen geweest.

In 1956 zijn de barakken uiteindelijk gesloopt, nadat ze een aantal jaren gebruikt waren als productiehal voor eiersorteermachines.

Monumenten De Wittebrink
Op zaterdag 3 oktober 2015 is de markering op de voormalige locatie van het Joodse werkkamp De Wittebrink onthuld in het Gelderse Hummelo. Op initiatief van Fred Wolsink van het Historische Canon Zelhem en Karl Lusink blijft in samenwerking met het Herinneringscentrum Kamp Westerbork nu ook de herinnering aan werkkamp De Wittebrink levend. De markering staat aan Zelhemseweg (N330), tussen Hummelo en Wittebrink, ter hoogte van het adres Zelhemseweg 31.