Oranjekanaal

Werkkamp Oranjekanaal
In het gehucht Oranje aan het Oranjekanaal ten zuiden van Smilde heeft een grote verbouwde boerenschuur als joods werkkamp gediend. De schuur bevond zich op de landerijen van de aardappelmeelfabriek Oranje. De dwangarbeiders sliepen in kamertjes op stapelbedden. Elke kamer had een raam, een eenvoudige tafel en een kacheltje.
De beheerder vond onderdak in het woongedeelte dat zich boven de keuken bevond

Op 27 september 1942 schreef de op 7 augustus in het kamp gearriveerde Levie aan zijn vriend André: 'Toen wij hier in het kamp kwamen, kregen wij al direct een goede indruk doordat het kamp prachtig is. Een heel mooi huis met een zeer behoorlijke eetkamer en een goede slaapzaal, waar wij met 20 menschen slapen. Wij moeten en dat is nu eenmaal voorschrift aan alle orde maatregelen voldoen. Wat niet de schuld is van onze chef-kok, die is een goeie jongen.'

De ongeveer 80 joodse dwangarbeiders werden in de maanden augustus/september 1942 ingezet bij graafwerkzaamheden, de aardappeloogst en op de aardappelmeelfabriekfabriek.

In hun vrije tijd, op weg of terug van het werk deden sommige dwangarbeiders wel eens boodschappen in de winkel en het café in Oranje. Of ze gingen naar de dokter, nadat de beheerder een briefje had gegeven. Soms dronken ze koffie bij de bewoners van het dorp of gapten ze een rauwe aardappel of wortel uit één van de moestuinen.

Op 2 of 3 oktober 1942 vertrokken de joodse mannen uit Oranje lopend naar kamp Westerbork.

Later werd de schuur, die in de volksmond 'Het Kamp' werd genoemd, door de Hitlerjugend gebruikt.